Kolka jelitowa u dzieci - wszystko co musisz wiedzieć

Kolka jelitowa to bardzo bolesna dolegliwość. Jej przyczyną jest gwałtowny i bardzo silny skurcz mięśni gładkich jelita. Bardzo często występuje u dzieci, szczególnie w pierwszym okresie życia malucha. Jak sobie z nią radzić?

Koka jelitowa to prawdziwy postrach młodych rodziców. Ci, których dziecko nigdy nie zaznało ataku niepohamowanego płaczu połączonego z wzdęciami i prężeniem brzucha mogą uważać się za szczęściarzy. Pojedyncze epizody kolki jelitowej zdarzają się u większości niemowląt. U części dzieci jednak dolegliwość ta jest bardzo nasilona i nieprzypadkowo została określona mianem 100 dni płaczu – kolka jelitowa u małych dzieci występuje zwykle właśnie w ciągu pierwszych trzech miesięcy życia, z czasem samoczynnie ustępuje.

Jak rozpoznać kolkę? Zachowanie cierpiącego na nią niemowlęcia jest bardzo charakterystyczne: to przede wszystkim gwałtowny, trudny do ukojenia płacz. Nie pomaga próba przystawienia do piesi – dziecko pręży się i często odmawia jedzenia. Noszenie i tulenie też nie przynoszą rezultatów. Płaczowi może towarzyszyć spinanie brzucha, zdarzają się wyraźne wzdęcia. Dziecko kopie nóżkami, wygina się, kurczowo zaciska ręce. Z czasem jego twarz jest mocno zaczerwieniona, widać na niej napięcie Atak kolki jelitowej zwykle pojawia się w godzinach popołudniowych lub wieczornych, może trwać nawet kilka godzin. 

Kolka jelitowa u niemowląt: co ją powoduje?

Nie udało się dotychczas ustalić jednej przyczyny kolki jelitowej i jej powszechności u najmłodszych dzieci. Jedna z hipotez mówi, że jest to objaw braku dojrzałości układu pokarmowego oraz innych układów wewnętrznych noworodka i wczesnego niemowlęcia. Prawdopodobnie organizm dziecka potrzebuje czasu, żeby zacząć radzić sobie z trawieniem cukru mlecznego, czyli laktozy, a problemy w tym zakresie wywołują nadmiar gazów, co powoduje ból i wzdęcia. 

Wiadomo tez, że są czynniki, które sprzyjają wystąpieniu kolki jelitowej u niemowlęcia. Jednym z nich jest nieprawidłowe karmienie, podczas którego dziecko łyka za dużo powietrza. Może do tego dojść zarówno podczas karmienia piersią jak i przy podawaniu butelki, dlatego ważne jest, by od samego początku zwracać na to uwagę. Na szczęście dziś w większości szpitali młoda mama ma do dyspozycji położne laktacyjne, które pomogą w skorygowaniu sposobu karmienia – oczywiście pomogą też przy nauce właściwego karmienia butelką i doborze odpowiedniej butelki i smoczka, bo to też ma wpływ na to, czy dziecko nie połyka powietrza przy jedzeniu.

Kolejnym czynnikiem, który ma wpływ na pojawienie się kolki u malucha jest jego stan psychiczny – kolka nasila się, gdy dziecko jest zestresowane. A warto wiedzieć, że stresorem dla noworodka może być bardzo wiele elementów: nadmiar bodźców w otoczeniu, hałas, odwiedziny dużej liczby gości. Dzieci bardzo dobrze odbierają też emocje rodziców – jeśli ci są podenerwowani, zirytowani i sfrustrowani, ryzyko wystąpienia kolki rośnie. Prowadzi to często do swego rodzaju błędnego koła: gdy dziecko ma kolkę jelitową, rodzice czują się bezradni, rośnie w nich napięcie, na co maluch reaguje stresem, co nasila objawy kolki. 

Wiadomo też, że kolki częściej występują u dzieci, których matki palą papierosy lub paliły je w czasie ciąży.

Ile trwa kolka jelitowa u niemowląt?

Jak już wspomnieliśmy wyżej – zwykle kolka jelitowa ustępuje samoistnie u dzieci po ukończeniu trzeciego miesiąca życia. Gdy układ pokarmowy dojrzewa, trudne objawy znikają, a przynajmniej epizody kolki są zdecydowanie rzadsze. Warto też pamiętać, że pojedynczy epizod gwałtownego płaczu nie jest jeszcze uważany za kolkę niemowlęcą. Lekarze z USA zaproponowali prostą zasadę 3*3, która ułatwia zdiagnozowanie kolki jelitowej u dzieci. W myśl tej zasady o kolce mówimy, gdy objawy trwają co najmniej trzy godziny i występują co najmniej trzy razy tygodniu oraz trzymują się przez trzy kolejne tygodnie. 

Kolka jelitowa u dzieci: jak sobie z nią radzić?

Kolka jelitowa u małych dzieci nie jest uważana za chorobę. Nie da się jej wyleczyć ani znacząco zminimalizować objawów. Warto jednak poznać kilka sposobów, które pomogą w wyciszeniu dziecka i przyniosą mu ulgę. Na pewno dziecko ze skłonnością do kolki jelitowej potrzebuje dużo spokoju. Powinno przebywać w pomieszczeniach cichych, dobrze wywietrzonych, z przytłumionym światłem – w dzień warto przysłonić okno, wieczorem użyć niewielkiej lampki zamiast oświetlenia górnego. Cisza lub delikatna, kojąca muzyka są najlepsze; unikajmy natomiast odwiedzin dużej liczby gości, gwałtownego dotyku czy głośnych dźwięków. 

Podczas ataku kolki jelitowej bardzo wiele dzieci potrzebuje noszenia i kołysania. Warto więc zainwestować w specjalną chustę do noszenia niemowląt – dziecku pozwoli to być blisko rodzica, czuć jego zapach i słyszeć bicie serca, a rodzicowi – uwolni ręce i odciąży kręgosłup. Gdy dziecko gwałtownie płacze może pomóc też delikatny masaż brzuszka lub ogrzewanie go termoforem. Warto tez naprzemiennie, bardzo delikatnie, uginać nóżki malucha – pomoże to w pozbyciu się nadmiaru gazów. 

W złagodzeniu kolki jelitowej może tez pomóc podawanie probiotyków. Preparaty przeznaczone dla dzieci od pierwszego dnia życia są bezpieczne dla noworodków i niemowląt. Zawierają one żywe szczepy bakterii, które wzmocnią mikroflorę bakteryjną w jelitach dziecka, co przekłada się na sprawniejszą prace układu pokarmowego, a to oznacza mniejszą skłonność do ataków kolki jelitowej.